Nowe centrum badawcze CASUS w Görlitz opisuje takie systemy za pomocą kompleksowego podejścia - badań systemowych. Stale rosnąca ilość danych z czujników, szybsze komputery oraz innowacyjne metody oprogramowania obiecują znaczny postęp zarówno w zrozumieniu złożonych systemów, jak i w przewidywaniu ich zachowania.

W szczególności CASUS jest motorem rozwoju nowych, elastycznie wykorzystywanych narzędzi programowych. Umożliwiają one symulowanie złożonych systemów w sposób bardziej realistyczny niż dotychczas, dzięki czemu możliwe są bardziej wiarygodne prognozy. W ten sposób można na przykład wykorzystać konkretne dane do zbadania, jak globalne zmiany klimatyczne wpłyną na Saksonię.

W CASUS pracują razem naukowcy z całego świata. Prowadzą oni badania w interdyscyplinarnych zespołach, z których każdy jest specjalistą w innej dziedzinie. Oferty pracy i więcej informacji na stronie: www.casus.science.

Kontakt: Helmholtz-Zentrum Dresden-Rossendorf (HZDR), Dr. Martin Laqua, Komunikacja, Prasa i Public Relations, Untermarkt 20, 02826 Görlitz, Tel. +49 (0)3581 3752324, E-mail: m.laqua@hzdr.de 

Wspierany przez rząd federalny i Wolny Kraj Związkowy Saksonia, CASUS łączy partnerów: Helmholtz-Zentrum Dresden-Rossendorf (HZDR), Helmholtz Centre for Environmental Research (UFZ), Max Planck Institute for Molecular Cell Biology and Genetics (MPI-CBG) i Dresden University of Technology (TUD) ze strony niemieckiej oraz Uniwersytet Wrocławski ze strony polskiej.

W finansowanym ze środków federalnych laboratorium edukacyjnym opracowywane są nowe procesy i rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa informatycznego infrastruktur krytycznych, takich jak zaopatrzenie w energię elektryczną i wodę. Badacze symulują cyberataki i szukają luk. Celem jest szybkie wykrywanie i zapobieganie atakom hakerów.

Badania i rozwój to jednak nie jedyne punkty programu. Know-how ma być również przekazywane przedsiębiorstwom i urzędom w ramach obszernego programu szkoleniowego i w ten sposób szybko wdrażane w praktyce. Osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo, managerowie IT oraz użytkownicy korzystający z usług dostawców energii, urzędy i przedsiębiorstwa mogą poznać praktyczne procedury i przeszkolić się w zakresie obrony przed wszelkiego rodzaju atakami hakerów.

Instytut, zatrudniający około 30 naukowców, jest optymalnie zintegrowany ze strukturami naukowymi kampusu i pracuje nad przyszłościowymi, zorientowanymi na zastosowanie, technicznie i społeczno-politycznie istotnymi tematami, wspierającymi zmiany strukturalne na Łużycach. Należą do nich takie dziedziny jak przetwórstwo tworzyw sztucznych, druk 3D, budownictwo lekkie i technologie wodorowe.

Przyszła platforma współpracy w zakresie dekarbonizacji, cyfryzacji i nowych technologii produkcyjnych, Kampus Innowacyjności w Görlitz, powstaje jako ekosystem z nowymi strukturami i innowacyjnymi koncepcjami. Zajmuje się obszarami badań i rozwoju, które poszukują odpowiedzi w zakresie przyszłego zaopatrzenia w energię.

Kampus Innowacyjności Siemensa w Görlitz jest elementem "Paktu Przyszłości Siemensa w Görlitz", który został podpisany 15 lipca 2020 r. przez Siemens AG, Wolne Państwo Saksonia i Towarzystwo Fraunhofera. Celem jest długoterminowe wzmocnienie tego miejsca i nadanie znaczącego impulsu zmianom strukturalnym na Łużycach. W tym celu mają tu zostać ulokowane dodatkowe przedsiębiorstwa technologiczne i przemysłowe, firmy typu start-up oraz instytuty badawcze. W centrum uwagi znajduje się digitalizacja, automatyzacja, technologia energetyczna oraz innowacyjne materiały i technologie produkcyjne.

Instytut procesów przemysłowych o niskiej emisji CO2 rozszerza portfolio badawcze DLR o nowy obszar zainteresowania, jakim jest redukcja emisji CO2 w procesach przemysłowych. Obszar tematyczny i kompetencyjny zostaje w ten sposób poszerzony o szczególne wymagania i potrzeby badawcze w zakresie dekarbonizacji dużych energochłonnych sektorów przemysłowych (elektrownie, produkcja stali, przemysł cementowy, przemysł petrochemiczny, przemysł chemiczny, produkcja aluminium). Jednocześnie tematyka badawcza instytutu stanowi uzupełnienie działań w zakresie zrównoważonego wytwarzania i magazynowania energii elektrycznej.

W ten sposób instytut wzmacnia kompetencje DLR w dziedzinie badań nad energią, która jest bardzo istotna zarówno dla społeczeństwa, jak i gospodarki, oraz wnosi znaczący wkład do głównego wyzwania, jakim jest znaczne zmniejszenie w nadchodzącej dekadzie emisji CO2 i zanieczyszczeń z procesów przemysłowych i elektrowni.

Obszarami badań i rozwoju są:

Wysokotemperaturowe pompy ciepła jako opcja na dużą skalę dla sprzężenia energii elektrycznej i ciepła, w tym opcja przekształcenia elektrowni bazujących na surowcach kopalnych w niskoemisyjnych dostawców energii - „Third Life of Coal Fired Power Plants“.

Dostarczanie odnawialnego ciepła wysokotemperaturowego dla energochłonnych procesów w kluczowych gałęziach przemysłu (np. przemysł chemiczny i cementowy)

Dekarbonizacja energochłonnych procesów przemysłowych (np. produkcja stali), które są trudne lub niemożliwe do elektryfikacji.

Ponad 40 naukowców z całego świata prowadzi tu badania nad różnorodnością życia, zachowaniem bioróżnorodności i opracowuje strategie zrównoważonego wykorzystania naszej planety. Na trójstyku granic Niemcy - Czechy - Polska Senckenberg Görlitz, będące wiodącym muzeum badawczym Euroregionu, przejmuje centralną funkcję jako siła napędowa badań przyrodniczych i komunikacji naukowej poza granicami kraju.

Główną kompetencją instytucji jest dziedzina zoologii gleb. W siedmiu sekcjach biolodzy za pomocą najnowocześniejszych metod badają bioróżnorodność i ekologiczne znaczenie zwierząt glebowych. Ponadto, badania koncentrują się na przykład na specjacji mrówek, ewolucji zachowań seksualnych u ślimaków, botanice, w tym roślinach kwitnących, porostach i grzybach, ale także na zjawiskach geologicznych, takich jak wulkanizm.

Szczególne znaczenie dla Saksonii i Niemiec ma analiza diety rodzimych wilków. Z jednej strony nowoczesne ekspozycje muzeum w centrum Görlitz stanowią wizytówkę dla badań naukowych. Z drugiej strony wystawy objazdowe z Görlitz docierają do setek tysięcy osób w muzeach całej Europy. Instytut regularnie prowadzi ekspedycje do Mongolii, Tybetu i na Syberię. Aktualne treści badawcze są przekazywane w ramach stałych i międzynarodowych wystaw objazdowych.

Projekty badawcze z różnych dziedzin są również pozyskiwane i realizowane przez siedem międzywydziałowych instytutów badawczych.

Dzięki kilkudziesięcioletniej działalności badawczej uczelni utrzymywane są ścisłe kontakty gospodarcze i współpraca z renomowanymi firmami w kraju i za granicą, a także z firmami regionalnymi. Szkoła Wyższa współpracuje również z uznanymi instytutami badawczymi, takimi jak Centra Helmholtza i Towarzystwo Fraunhofera.

Za pojęciem LaNDER³ kryje się aktualny projekt badawczy, finansowany z funduszy federalnych. Działalność badawcza koncentruje się na tworzywach sztucznych wzmacnianych włóknami naturalnymi i całym cyklu życia produktu. Aby przyczynić się do zrównoważonego i ekonomicznego wykorzystania surowców odnawialnych, Szkoła Wyższa w ramach tego strategicznego partnrstwa w coraz większym stopniu współpracuje z przedsiębiorstwami działającymi w regionie.

Jako "Joint Urban Lab", IZS zajmuje się kwestiami ekologicznej i rewitalizacyjnej przebudowy miast oraz transformacji urbanistycznej w sposób interdyscyplinarny i zorientowany na zastosowanie. Centrum prowadziło monitoring naukowy projektów "Probewohnen" (mieszkanie na próbę) i "Stadt auf Probe" (miasto na próbę), w ramach których osoby zainteresowane mogą mieszkać i pracować w Görlitz przez krótki okres czasu, aby poznać życie miasta średniej wielkości.

Wiele małych i średnich miast, ale także większe miasta w starych regionach przemysłowych są szczególnie dotknięte demograficznymi i gospodarczymi zmianami strukturalnymi. Wiele z tych miast stoi przed szczególnymi wyzwaniami związanymi z transformacją energetyczną, dostosowaniem się do zmian klimatu i zachowaniem dziedzictwa architektonicznego. Ekologiczna i rewitalizacyjna przebudowa miast jest konieczna dla zachowania zasobów miejskich i zapewnienia jakości życia.

W tym miejscu IZS wkracza ze swoją działalnością badawczą. Analizuje zmiany społeczne, politykę miejską i jej wpływ na miasta. Na tej podstawie IZS wspiera gminy i decydentów wyższego szczebla w opracowywaniu i testowaniu rozwiązań. W centrum uwagi znajdują się instrumenty i procesy zarządzania rozwojem miejskim na poziomie miasta jako całości, podobszaru, a także na poziomie międzygminnym.

Interdyscyplinarne badania są uzupełniane przez działania transferowe w regionie, jak również na poziomie krajowym i międzynarodowym. Europa-Miasto Görlitz/Zgorzelec służy jako transgraniczne laboratorium miejskie. Centrum koncentruje się na współpracy międzynarodowej w regionie Europy Środkowej i Wschodniej.

Raz w roku IZS organizuje "Denksalon Ökologischer und Revitalisierender Stadtumbau" (Salon myśli ekologicznej i rewitalizacyjnej przebudowy miast) oraz kilka razy w roku polsko-niemieckie "Europastadt-Gespräche" (Rozmowy Europa-Miasta). Obie serie wydarzeń oferują przestrzeń do otwartej dyskusji pomiędzy zainteresowanymi stronami reprezentującymi naukę i praktykę oraz koncentrują się na aktualnych wyzwaniach związanych z przebudową miast.

Według wstępnych rozważań, w ramach studium wykonalności powinna  zostać utworzona fundacja, zajmująca się z dwoma obszarami. W obszarze "Intelligence Hub" planowane jest pozyskiwanie informacji o projektach badawczych, przeprowadzanie badań i przygotowywanie dokumentów decyzyjnych. W obszarze "Competence Center R&D" ma nastąpić faktyczny rozwój danego projektu/produktu do pożądanego poziomu zaawansowania. Może to doprowadzić do wydzielenia się lub sprzedaży przedsiębiorstwa. Planuje się, że ten spin-off będzie następnie realizowany poprzez trzeci obszar - "Entrepreneurship Center GmbH",  który ma być zlokalizowany poza fundacją, ze 100 % udziałem. Wreszcie, zgodnie z propozycjami firmy audytorskiej Deloitte, wspólne przedsięwzięcia z podmiotami zewnętrznymi będą realizowane poprzez kolejny 100-procentowy udział fundacji, "Innovation GmbH", joint ventures .

Projekt został po raz pierwszy przedstawiony Radzie Miasta Görlitz latem 2020 roku, w ramach prezentacji Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie.